• سؤالاتی که دربارۀ چاه عریضه در مسجد جمکران برای پژوهشگر مطرح بـوده عبارت‌اند از:
• 
  
• آیا چاهی که در کنار مسجد جمکران قرار دارد و به چاه عریضه معروف است، به امر امام زمـان حـفر شده و به‌نوعی مقدس محسوب می‌شود یا تفاوتی با چاه‌های دیگر ندارد؟
• 
  
• آیـا انـداختن عریضه به داخل چاه جمکران (صرف‌نظر از مـقدس بـودن یا نبودن چاه) یک عمل خرافی مـحسوب مـی‌شود یا مستند شرعی دارد؟ و اصولاً آیا عریضه انداختن منحصر به این چاه است یـا در چـاه‌ها و مکان‌های دیگر هم انداخته می‌شود؟
• 
  
• درصورتی‌که این عـمل خـرافی مـحسوب می‌شود، چرا علما و مراجع به‌طور عـام و تولیت مسجد به‌طور خاص در مقابل آن موضع‌گیری نمی‌کنند؟
• 
  
• درصورتی‌که عریضه انداختن داخـل چـاه مستند شرعی دارد، آیا علما و مراجع و بـزرگان دینی چه در گذشته و چـه در حـال این عمل را انجام می‌داده‌اند یـا خیر؟
• 
  
• ذهـنیت توده مردم به‌طور عام و افرادی که عریضه داخل چاه می‌اندازند، به‌طور خـاص نسبت به چاه عریضه و انـداختن عـریضه داخـل چاه چگونه اسـت و بـه تعبیر پدیدارشناسانه آیا مـی‌توان مـثالواره یا تیپ ایدئالی را برای آن‌ها در رابطه با این موضوع در نظر گرفت؟
• 
  

• در قسمت‌های گذشته با مفهوم عدالت و فرهنگ تا حدی آشنا شدیم. دو مفهومی‌که به غایت دشوار و به شدت قابل تفسیرند. بدیهی است که ترکیب این دو مفهوم تحت عنوان «عدالت فرهنگی» ما را با مفهومی‌ پیچیده ‎تر روبرو خواهد کرد.
• طبیعتاً برای رسیدن به چیستی عدالت فرهنگی باید با وجوه رابطه عدالت و فرهنگ آشنا شویم. عدالت به عنوان یک فضیلت چه رابطه‎ای می‌تواند با فرهنگ به عنوان یک عرصه از عرصه‌های حیات جمعی داشته باشد؟ پاسخ به این سوال است که به ما اجازه خواهد داد از ترکیب «عدالت فرهنگی» استفاده کنیم یا نکنیم.
• گوینده:حامدفعال
• برگرفته از کتاب درباره‌ی عدالت فرهنگی اثر احمد اولیایی
• برگردان متن از کتاب: رضا‌وحید
• تدوین: مهدی یعقوبی
• گرافیک:سید امیر حسینی
• مدیر هنری:محسن بدرقه
• ضبط شده در استدیو انعکاس
• تهیه شده در نشر صوتی اندیشگی

• معماری از روزگاران گذشته جایگاه وحدت و یکپارچگی و وجه تمایز فرهنگ اسلامی‌ - ایرانی بوده است. معماری، از لحاظ تاریخی، نخستین هنری بود که توانست خود را با مفاهیم اسلامی سازگار کند، بنابراین، مسلمانان از آن استقبال کردند. معماری، به‌مثابة هنر، تداعی ‏‏کنندة هدف خلقت و غایت آفرینش، یعنی عبودیت و گسترش بندگی، است. معماری، از دیدگاه حکمت هنر اسلامی، عبارت است از: بازآفرینی و تنسیق فضا متناسب با نیازهای مادی و معنوی انسان در جهت رشد و تعالی آن‌ها. ازاین‌رو، معماری اسلامیِ ایران را باید آیینه‏ای دانست که آموزه‏های اصیل، معنوی و حکمت اسلامی را در خود نهادینه کرده است و در طی سال‏ها آثار بی‏شماری ذیل ‏عنوان «مبانی معماری اسلامی» دسته‏‌بندی شده است. منظور از مبانی معماری ایرانی‌ - اسلامی عبارت است از: اصول و روش‏هایی که نخست ریشه در عقاید و باورهای آسمانی و معنوی ایرانیان داشته، سپس، بدون انقطاع تاریخی، در اثر ممارست و حقیقت‏‌جویی و نوگرایی ایرانیان در تماس با سایر تمدن‏ها، بر پایة جهان‏‌بینی ایرانی‌ - اسلامی، راهنمای پدیدآورندگان آثار برجسته بوده است؛ اما به‏ نظر می‏رسد، معماری معاصر ایران بر اثرِ استیلای فرهنگ مدرن به‏یک‏باره دستخوش تغییر‏ات محسوسی شده و آماج بازخوردهای ویژه و ناموزون قرار گرفته است...
• برگردان متن از کتاب: رضا‌وحید
• تدوین: مهدی یعقوبی
• گرافیک:سید امیر حسینی
• مدیر هنری:محسن بدرقه
• ضبط شده در استدیو انعکاس
• تهیه شده در نشر صوتی اندیشگی

• پس از مروری بر نظریات فرهنگی می‌توان پنج پرسش مهم در فهم فرهنگ را بیان کرد که اگر در این پنج مقوله و موارد دیگری که می‌آید، موضع‎گیری صحیحی اتفاق بیفتد نگاه درست ما به فرهنگ شکل می‌گیرد.
• پرسش یا مسئله‌ی اول در ارتباط با ماهیت و آغاز فرهنگ است؛ اینکه فرهنگ چیست و از کجا آغاز‌می‌شود؟!
• گوینده:حامدفعال
• برگرفته از کتاب درباره‌ی عدالت فرهنگی اثر احمد اولیایی
• برگردان متن از کتاب: رضا‌وحید
• تدوین: مهدی یعقوبی
• گرافیک:سید امیر حسینی
• مدیر هنری:محسن بدرقه
• ضبط شده در استدیو انعکاس
• تهیه شده در نشر صوتی اندیشگی

یکی از موضوعات مهم در حوزه مذهب و تاریخ تشیع، رخداد عظیم انسانی در واقعه کربلاست. این واقعه درگذر از منشور فرهنگ کهن ایرانی، طیف رنگینی از مراسم عزاداری در ماه محرم را تشکیل می‌دهد. مراسم محرم بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین مراسم سنتی مذهبی و یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های میراث فرهنگی معنوی در ایران است که در ژرف‌ترین لایه‌های فرهنگ ایرانی با باورهای مذهبی مردم درمی‌آمیزد و در پهنه متکثر و متنوع سنت‌ها و آداب‌ورسوم ملی و منطقه‌ای، رواج و گسترش می‌یابد. ازاین‌رو، برخی مردم شناسان معتقدند مراسم و مناسک محرم به‌ویژه عاشورا و تاسوعا و ده‌روزه اول محرم علاوه بر اینکه جنبه مذهبی برای مردم این سرزمین دارد، ریشه در باورهای اسطوره­ای و آرمانی آن‌ها نیز دارد.

برگردان متن از کتاب: رضا‌وحید

تدوین: مهدی یعقوبی

گرافیک:سید امیر حسینی

مدیر هنری:محسن بدرقه

ضبط شده در استدیو انعکاس

تهیه شده در نشر صوتی اندیشگی

فرهنگ در این قسمت میدان تحقق عدالت است. همچنین می‌توان گفت که فهم فرهنگ اولین قدم در تبیین عدالت فرهنگی است. طبیعتاً حتی اگر فرهنگ را به صورت مبسوط توضیح دهیم برای دستیابی حداکثری به مفهوم فرهنگ است. واضح است که فرهنگ هر طور شناخته شود، همانطور در عدالت فرهنگی مؤثر خواهد بود.

گوینده:حامدفعال

برگرفته از کتاب درباره‌ی عدالت فرهنگی اثر احمد اولیایی

برگردان متن از کتاب: رضا‌وحید

تدوین: مهدی یعقوبی

گرافیک:سید امیر حسینی

مدیر هنری:محسن بدرقه

ضبط شده در استدیو انعکاس

تهیه شده در نشر صوتی اندیشگی

جوامع دینی و آیینی به‌طورمعمول، اماکن مقدسی دارند که دارای مجموعه‌ای از نمادها، شعائر و اعمال مذهبی است. این نشانگاه‌های زیارتی، کارکردهای اجتماعی و فرهنگی فراوانی دارند. علل و عوامل بسیاری، افراد را به سمت این اماکن مقدس سوق می‌دهد که شاید انبساط خاطر از فضای معنوی و ایجاد آرامش و پالایش روحی با انجام آداب زیارت، از مهم‌ترین عوامل شمرده شود، از این‌جاست که مکان مقدس با دین و آیین، ارتباط تنگاتنگی پیدا می‌کند. به‌نظر دین‌شناس معاصر؛ «میرچا الیاده»، ﺑﺮای اﻧﺴﺎن دین‌دار، ﻣﮑﺎن، اﻣـﺮی هم‌جنس و ﯾﮑﺴـﺎن ﻧﯿﺴﺖ، بلکه اماکن، به مقدس و نامقدس تقسیم می‌شوند و این مسأله مورد تأکید ادیان نیز هست. خداوند به ﻣﻮﺳﯽ (ع) در سوره طه آیه 12 می‌فرماید: کفش‌هایت را درآور، تو در سرزمینی مقدس پا نهاده‌ای. (طه/ 12 و تورات، سفر خروج، 3، 5) این مخاطبه خطاب نشان از وجود و اهمیت مکان مقدس در ادیان دارد.

برگردان متن:رضا وحید

تهیه شده در نشر صوتی اندیشگی

• عدالت یکی از بزرگ‎ترین ارزش‌های انسانی و فضائل بشری است؛ برقراری آن نه فقط هدف دین اسلام، بلکه هدف همه ادیان الهی بوده است. نیاز بشر به عدالت، باعث شده از زمان‌های دور تاکنون اندیشمندان در این مسأله جستجوها و بحث‌ها فراوانی انجام بدهند. عدالت بیشتر در حوزه فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ اما با حوزه‌های مختلف دیگر نیز در ارتباط است و ترکیب‌هایی مانند عدالت اقتصادی، سیاسی، قضایی و غیره را تولید کرده است. یکی از حوزه‌هایی که با عدالت رابطه دارد و بنظر می‌رسد در عدالت پژوهی مغفول مانده فرهنگ است. این غفلت به حدی است که باعث نگاهی تقلیل‎‌گرایانه به این رابطه و محدودکردن آن به فرهنگِ عدالت؛ یعنی فرهنگ عدالت‌‎گستر شده و این واضح است که رابطه‌ی دو عرصه عدالت و فرهنگ به فرهنگِ عدالت خلاصه نمی‌شود...

• گوینده:حامدفعال
• برگرفته از کتاب درباره‌ی عدالت فرهنگی اثر احمد اولیایی
• برگردان متن از کتاب: رضا‌وحید
• تدوین: مهدی یعقوبی
• گرافیک:سید امیر حسینی
• مدیر هنری:محسن بدرقه
• ضبط شده در استدیو انعکاس
• تهیه شده در نشر صوتی اندیشگی