Episodes

  • รายการดนตรีคลาสสิก 8 มีนาคม 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 8 มีนาคม 2568
    Mar 10 2025
    ในบทวิเคราะห์และวิจารณ์คอนเสิร์ตดนตรีคลาสสิกของผม เวลาที่กล่าวถึงนักดนตรีเดี่ยวที่ประชันกับวงออร์เคสตราโดยเฉพาะในผลงานคอนแชร์โต ผมมักให้ความสำคัญกับประเด็นที่สะท้อนถึงความสามารถของนักดนตรีอยู่เสมอ โดยเฉพาะสององค์ประกอบหลัก ได้แก่ เทคนิก (technique) และ เอสเปรชั่น (expression)อันที่จริง คำจำกัดความของสองแนวคิดนี้เป็นสิ่งที่ผมกำหนดขึ้นมาเองเพื่อช่วยให้สามารถแจกแจงและวิเคราะห์การแสดงของนักดนตรีได้อย่างชัดเจน แม้ว่านักดนตรีแต่ละคนอาจมีมุมมองที่แตกต่างกันไปในการตีความผลงาน แต่แนวทางโดยรวมในการถ่ายทอดดนตรีก็มักเป็นไปตามสไตล์ของตัวเองมาโดยตลอดนอกจากนี้แนวคิดของผมอาจแตกต่างจากมุมมองของบางคนที่ไม่ได้แยกสองประเด็นนี้ออกจากกันอย่างชัดเจน แต่ที่นี้ผมเองก็ไม่เคยอธิบายประเด็นหรือความหมายของมันเลย การแบ่งแยก "เทคนิก" และ "เอสเปรชั่น" ช่วยให้การวิเคราะห์มีกรอบที่ชัดเจนขึ้น จนมีคนที่อ่านบทความวิจารณ์มาถามต่อหน้าก็ถือโอกาสนี้เขียนถึงไปเลย ประกอบไปด้วยเทคนิก (Technique): การแสดงชั้นเชิงทางดนตรีเทคนิก หมายถึง ความสามารถทางการเล่นที่สะท้อนถึงชั้นเชิงและทักษะของนักดนตรี ซึ่งอาจอยู่ในรูปของการบรรเลงโน้ตที่ซับซ้อน ความเร็ว ความแม่นยำ และการควบคุมเสียงเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ทางดนตรีที่โดดเด่น บ่อยครั้ง คีตกวีจะเขียนผลงานให้แสดงศักยภาพทางเทคนิกของผู้เล่น หรือแม้แต่นักดนตรีเดียวเองก็อาจด้นสดเพื่อแสดงความสามารถของตน อย่างไรก็ตาม นักดนตรีบางคนมองว่าเทคนิกเป็นเพียง “โชว์” หรือการแสดงที่ฉาบฉวยเกินไปคล้ายกายกรรม แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าการบรรเลงที่เต็มไปด้วยเทคนิกอันแพรวพราวสามารถดึงดูดความสนใจของผู้ชมได้เป็นอย่างมากเอสเปรชั่น (Expression): การถ่ายทอดอารมณ์และความรู้สึกเอสเปรชั่น เป็นการเล่นที่เน้นการถ่ายทอดอารมณ์และความรู้สึกของบทเพลงออกมาอย่างลึกซึ้ง สิ่งนี้อาจไม่ได้ขึ้นอยู่กับความซับซ้อนเสมอไป แต่เป็นเรื่องของการตีความ การควบคุมไดนามิก และการใช้เสียงเพื่อสื่ออารมณ์ของดนตรีให้เข้าถึงจิตใจผู้ฟัง ...
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins
  • รายการดนตรีคลาสสิก 1 มีนาคม 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 1 มีนาคม 2568
    Mar 5 2025
    วันนี้ผมมีเรื่องเกร็ดเล็กๆน้อยๆมากเล่าสู่กันฟังบ้าง หลังจากที่เว้นไปหลายครั้งในช่วงสัปดาห์ที่กำลังเขียนบทความอยู่นี้นั้นมีการประกาศผู้เข้าแข่งขัน International Chopin Piano Competition ที่ในความคิดส่วนตัวของผมมันคือการแข่งขันชิงแชมป์โลกเลยก็ว่าได้ และแล้วก็มีคนไทยมาร่วมแข่งขันอีกครั้งหนึ่งคืออริยา เหล่าธิติพงศ์ ซึ้งถือว่าเป็นการเข้ารอบคัดเลือกก่อนที่มีผู้แข่งถึง 171 คนเลยที่เดียวแต่ว่าจะมีเพียงแค่ 80 คนเท่านั้นที่จะไปต่อในรอบแข่งจริงที่จะจัดในเดือนตุลาคมได้ แปลว่าคัดไปเกินครึ่งเลย ผมหวังว่าจะสามารถไปต่อในรอบที่ลึกที่สุดเท่าที่สามารถจะทำได้ ผมจะเอาใจช่วยและติดตามข่าวของรายการนี้ต่อไป ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมานี้ แม้ว่าผมจะทำ Tiktok ออกมาในลักษณะบันทึกของ แต่ผมก็ทราบดีว่าด้วยธรรมชาติของ Tiktok มันไม่ได้เอื้อกับการดูคลิปขนานยาวได้ แล้วผมก็ทำคลิปแบบยาวๆทั้งนั้นเลยตั้งแต่ 3-4 นาทีจะจนถึงเต็ม 10 นาทีเลย และเป็นการบอกเล่าทั้งหมดเลยด้วยซ้ำ ดังนั้นแล้วผมเองก็ไม่ได้คาดหวังให้ใครมาสนใจเมื่อเทียบกับของคนอื่นโดยเฉพาะนักดนตรีที่มียอดดูหลักพันถึงหมื่นเป็นเรื่องปกติอยู่แล้ว แต่ในช่วงหลังเหมือนมีคนมาสนใจผมเยอะขึ้น กดติดตามมากกว่าแต่ก่อนคือผมก็ยังทำต่อไปเรื่อยๆมันก็ไม่ได้มีผลต่อการเปลี่ยนแปลอะไร แต่แน่นอนว่าผมย่อมรู้สึกดีกว่ามีคนมาว่าผมละนะ โดยใจจริงๆแล้วผมอยากทำคลิปเพื่อบอกเล่นประสบการณ์จากไปดูคอสเสิร์ตดนตรีคลาสสิคในที่ต่างๆมาเก็บเป็นหลักฐานเอาไว้ และเพื่อบอกเล่าเชื่อมโยงกับชุมชนคนฟังดนตรีคลาสสิกทั้งในไทยและต่างประเทศต่อไป จนตอนนี้ล่อไปจะ 100 คลิปละในเวลาเพียงปีกว่าๆ ถ้าผมคาดหวังเรื่องความนิยมผมคงไม่น่าจะทำมาปีกว่าๆเป็นแน่แท้และจากที่ผมเขียนมานี้ทำให้จึงต้องเขียนรีวิวเป็นภาษาอังกฤษเอาไว้ด้วยเพื่อให้คนอ่านและ Tiktok สามารถค้นหาได้ด้วย ถึงแม้ว่าผมยังคิดว่ายังเขียนได้ไม่ดีและไม่ตรงมากพอแต่ก็ศึกษาและเรียนรู้วิธีแนวทางในการเขียนรีวิวคอนเสิร์ตในอนาคต ที่มีทั้งคนช่วยแนะนำ อ่านตำราช่วยมันก็ไม่ง่ายนะในยุคที่สิ่งต่างๆหามาได้ง่ายและไปไว ...
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins
  • รายการดนตรีคลาสสิก 22 กุมภาพันธ์ 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 22 กุมภาพันธ์ 2568
    Feb 27 2025
    เอาจริงๆในปีนี้โปรแกรมที่น่าสนใจมีอยู่เยอะก็จริงแต่ว่าถ้าว่ากันด้วยจำนวนคอนเสิร์ตที่มีคุณภาพกลับมีน้อยจนน่าตกใจ เอาจริงๆตอนที่เห็นวงอาชีพและ"กึ่ง"อาชีพบอกแต่ละรายการผมคิดว่ากว่าจะมีมันขึ้นมาได้ก็ยากเย็นแสนเข็นกว่าที่ผ่านมา เหตุผลหนึ่งเพราะผลจากการเลื่อนจะโควิดมา แต่ถึงเป็นแบบนั้นก็ทำให้เราคิดได้ว่า ถ้าเราอยากจะดูคอนเสิร์ตที่ดีๆและน่าสนใจมีสองทางคือฟังไลฟ์สดกับบินไปต่างประเทศ ก็คือฟรีกัยเสียงานมหาศาลแต่ก็มีผลเผื่อได้คือไปเที่ยวด้วยเลย แต่มันก็สะท้อนให้เห็นถึงสภาพของวงการดนตรีคลาสสิกไทยที่ผู้ฟังส่วนใหญ่ก็มีเป็นพวกเดียวกันเอง มันไม่สามารถขยายกลุ่มผู้ฟังไปมากกว่านี้ทั้งที่จริงๆแล้วผมคิดว่าคนที่ฟังดนตรีคลาสสิกก็มีจำนวนไม่น้อยเหมือนกัน แต่การสร้างคุณภาพของคอนเสิร์ตและทำโปรแกรมที่น่าสนใจให้คนมาดูนั้นยากกว่า อีกทั้งการลงทุนก็ใช้เงินไม่น้อยคอนเสิร์ตดาราดังอื่นๆเลย อย่างว่าจะยังงั้นยังงี้ขนานนี้นักดนตรีคลาสสิกเกือบทั้งหมดที่เล่นในงานต่างๆก็เพราะว่าตัวเองเล่นเครื่องดนตรีเก่งและเข้าใจการแสดงเท่านั้นเอง มันไม่ได้ขยายหรือเชี่อมโยงวงการของตัวเองออกไปในระหว่างประเทศหรือโลกถ้าไม่มีผู้สนับสนุน วงการดนตรีคลาสสิกจะกลายว่าวงการเล่นไปเพื่องานวิชาการไม่ได้ทำเพื่อความบันเทิงใดๆเลย ถ้าไม่มีกลุ่มคนภายนอนมาผลักดันต่อไป ผมคิดว่าวงการดนตรีคลาสสิกในไทยผูกกับระบบศึกษาเป็นหลัก และเอาเข้าจริงๆอยู่นอกหน้องเรียนด้วยซ้ำ ไม่ได้ผูกมันเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของคนอื่นๆที่ไม่ใช้นักดนตรี และนักดนตรีคลาสสิกเก่งๆที่อยู่ในไทยน้อยคนที่จะสามารถแสดงได้เต็มประสิทธิภาพออกมาได้ แม้บางคนจะจบสถาบันที่มีชื่อเสียงที่สามารถออกไปแสดงที่ต่างๆได้ แต่สุดท้ายกลายเป็นว่าต้องเปลี่ยนเส้นทางไปเปิดสอนในโรงเรียนให้กับเด็กๆเพื่อมีรายได้ที่มั่นคงแทน ผมเสียดายในความสามารถ และถ้าสามารถไปแสดงได้ก็ไม่สามารถจะแสดงที่มีคุณภาพอีกด้วย ...
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins
  • รายการดนตรีคลาสสิก 15 กุมภาพันธ์ 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 15 กุมภาพันธ์ 2568
    Feb 17 2025
    ในช่วงนี้เป็นช่วงที่ฟังเพลงคลาสสิกทางวิทยุออนไลน์บ่อยกว่าที่คิด เหตุผลหนึ่งที่สำคัญคือต้องการเปิดประสบการณ์การฟังมากขึ้นในยุคที่ระบบเผยแพร่แบบสดๆไม่จำเป็นต้องออกทางวิทยุหรือโทรทัศน์อีก ที่ไม่อยากหวังว่ามันจะมีในประเทศไทยในตอนนี้หรืออนาคตอันใกล้เลย สำหรับตอนนี้ก็เลยอยากจะแนะนำช่องเพลงคลาสสิคจากเกาหลีใต้ที่ดีกว่าที่คิดนั้นก็คือช่อง Tomato Classic ทางยูทูปตลอด 24 ชั่วโมง[24시간] Classical Music UHD ON Air LIVE - YouTubeช่อง Tomato Classic แรกเรื่มเดิมที่เป็นช่องแสดงการแสดงของดนตรีคลาสสิกของเกาหลีใต้ที่เขามาทดแทนในช่วงโควิดที่นักดนตรีเกาหลีไม่สามารถไปแสดงคอนเสิร์ตดนตรีคลาสสิกที่ไหนได้โดนเฉพาะในช่วงระลอกที่ 2 ที่ไม่สามารถแสดงได้เลย ถึงแม้จะเน้นไปที่การแสดงวงออเคสตร้าเป็นหลักแต่ก็มีประเภทการแสดงที่หลากหลายอีกด้วย ในตอนแรกที่จะออกอากาศทางทีวีดาวเทียมเป็นหลักตลอด 24 ชั่วโมง แต่ต่อมาช่วงกลางปี 2024 ก็เริ่มออกมาออกอากาศทาง Youtube Live ด้วย แต่เนื่องจากทำมาเพื่อคนเกาหลีเป็นหลัก จึงทำให้ภาษาทั้งหมดที่เห็นเป็นภาษาเกาหลีตามไปด้วยแต่ก็มีการแนะชื่อเป็นภาษาอังกฤษก่อนการแสดงอยู่แล้ว นอกจากนี้หากว่าสนใจการแสดงที่ยังดูไม่เสร็จหรือการต้องการดูเพิ่มเติมในช่อง Tomato Classic ก็จะเก็บการแสดงเหล่านั้นเอาไว้ด้วยอยู่แล้วจุดเด่นที่สำคัญที่สุดของช่องนี้อยู่ที่กระบวนการนำเสนอที่ทำเพื่อเข้าใจคนฟังและนักดนตรีจริงๆ ที่ว่าถ้าใครที่เป็นคนที่ชอบวัฒนธรรมเกาหลีก็รู้ว่าการถ่ายทอดตามสื่อต่างๆทำได้ดีขนานไหน เริ่มจากที่ภาพทำออกมาเป็น 4K และอัดเสียงในคุณภาพที่สูงที่สุดด้วย โดยที่กล้องมีเยอะและตัดภาพไปตามเหตุการณ์ในการแสดงที่รู้ว่าช่วงไหนของการแสดงมีจุดที่ผู้ชมจะสังเกตได้ว่าจุดไหนที่น่าสนใจ (เทียบกับไทยไม่ได้เลยที่แค่มีเทปเก็บไว้ก็บุญแล้ว) แต่สิ่งที่อาจจะไม่สะดวกคุณเลยคือตารางการออกอากาศก็เป็นภาษาเกาหลีเช่นกัน ทั้งนี้คุณอาจจะต้องมีระบบแปลช่วยในการหาการแสดงที่น่าสนใจที่อาจจะวนการแสดงนั้นในช่วง 1 - 2 ...
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins
  • รายการดนตรีคลาสสิก 8 กุมภาพันธ์ 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 8 กุมภาพันธ์ 2568
    Feb 14 2025
    ผมเกือบลืมที่จะปล่อยตอนนี้ ตอนจะวางแผนเสียแล้ว ก็ขอโทษมาในโอกาสนี้ครับ
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins
  • รายการดนตรีคลาสสิก 1 กุมภาพันธ์ 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 1 กุมภาพันธ์ 2568
    Feb 5 2025
    สัปดาห์น้ขอพักเขียนก่อน 1 สัปดาห์แล้วมาต่อครับ
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins
  • รายการดนตรีคลาสสิก 25 มกราคม 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 25 มกราคม 2568
    Jan 30 2025
    จะว่าไปแล้วนี่จะครบรอบ 1 ปีที่กลับมาทำบทความประจำสัปดาห์ที่เชื่อมกับรายการดนตรีคลาสสิกที่สถานีวิทยุจุฬา ที่แต่เดิมเชื่อมกับรายการดนตรีแจ๊ส เวลาก็ผ่านไปเร็วเหมือนกันนะ แต่รายการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากในช่วงหลังโควิดมาเลยที่เดียว เหตุผลหลักก็คือสุขภาพของผู้จัดเดิมที่เปลี่ยนแปลงรูปแบบการจัดรายการไปไม่น้อย จากเดิมที่จัดทุกวันเป็นรายการสุดท้ายยาว 3 ชั่วโมงแล้วมีรายการเสริมในเสาร์อาทิตย์ จากจัดรายการสดมาเป็นบันทึกเทป เคยมีโปรแกรมรายการล่วงหน้า จนเหลือรายการเดียว 2 ชั่วโมงทุกวัน จนหายไปอยู่เป็นปี จึงกลับมา 2 ชั่วโมงทุกวันจนในที่สุดกลายเป็นรายการจัดเย็นวันเสาร์วันเดียว พร้อมกับลดเวลาออกอากาศลง (ที่เป็นสาเหตุสำคัญที่สถานีลดเวลาตามไปด้วย)แม้ว่าคนส่วนใหญ่จะผิดหวังและเสียดายแต่ข้อดีสำหรับผมในรูปแบบนี้คือผมตามรายการนี้ได้อย่างต่อเนื่อง ผมเองก็คิดนะว่าจะมีใครสามารถที่จะจัดรายการอย่างต่อเนื่องมาหลายสิบปีแล้วยังต้องมีเนื้อหาที่น่าฟังไปตลอดตั้งแต่ต้นจนจบ เอาจริงๆผมก็รู้สึกเข้าใจเห็นใจแล้วเสียดายแทบผู้ฟังโดยส่วนใหญ่เพราะผู้คนจดจำและรู้สึกรายการนี้ทางสถานีวิทยุจุฬามากที่สุด และเป็นรายการที่อยู่คู่คลื่นนี้นานที่สุดเช่นกัน และมันรู้สึกไม่ดีถ้าจะบอกว่ามันเป็นรายการสื่อสาธารณะไม่กี่ที่ออกอากาศดนตรีคลาสสิกไทยที่เหลืออยู่ด้วย (ถ้านับรายการของนักโอโบสาวที่ช่วงหลังๆนี้เน้นคุยมากกว่าจะเปิดดนตรีเสียแล้ว) การจะหารายการลักษณะแบบนี้ก็แทบจะเป็นไปไม่ได้ในสมัยนี้แล้วไม่ต้องพูดถึงสถานีวิทยุที่เปิดดนตรีคลาสสิกโดยเฉพาะที่ผมมองว่าไม่มีทางจะสามารถเกิดขึ้นได้จะว่าไปแล้วสิ่งหนึ่งที่ผมเขียนและพูดเสมอมาว่าเนื้อหาที่เกี่ยวกับดนตรีคลาสสิคส่วนใหญ่ในประเทศไทยหรือเป็นภาษาไทย (ถ้าไม่ใช่ทั้งหมด) ก็ล้วนมาจากนักดนตรีคลาสสิกอาชีพที่ทำขึ้นมาเพื่อเป็นการแนะนำว่าดนตรีคลาสสิกคืออะไร โดยมีเป้าหมายที่จะดึงหรือเชิญชวนให้คนไทยมาฟังดนตรีคลาสสิคที่พวกเขาเล่นให้มากกว่านี้ หรือเรียกร้องให้มีคนเรียนดนตรีคลาสสิกมากขึ้น ...
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins
  • รายการดนตรีคลาสสิก 18 มกราคม 2568

    รายการดนตรีคลาสสิก 18 มกราคม 2568
    Jan 21 2025
    ในช่วงนี้กำลังง่วนวางแผนกับการจัดการวางแผนไปดูคอนเสิร์ตที่ต่างประเทศที่ผมเองเรียกว่า Classical Pursuits Tour ที่เอาจริงๆมันไม่ง่ายที่จะจัดคอนเสิร์ตทั้งหมดที่พยายามจะจัดเป็นชุดติดๆกันเพื่อให้ไปแบบไม่เสียเวลาและเงินไปแล้วและทำความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมเกี่ยวกับดนตรีคลาสสิกของแต่ละชาติให้เข้าใจแบบสังเขป ที่คาดว่าจะไปให้มากกว่า 3 ประเทศที่ถือว่ามากที่สุดในชีวิตที่เคยไปต่างประเทศใน 1 ปีจะว่าไปแล้วนับตั้งแต่เริ่มวิจารณ์คอนเสิร์ตดนตรีคลาสสิคแบบจริงๆจังๆที่ผ่านมาหลังจากกลับมาจากการไปวิจารณ์คอนเสิร์ตต่างประเทศ เอาจริงๆนับตั้งแต่กลับมาจากที่โตเกียวมุมมองที่มีต่อดนตรีคลาสสิกเปลี่ยนไปเยอะกว่าที่เคยคิดไว้ (ทั้งที่จริงๆตอนนั้นก็รู้สึกว่าเปลี่ยนไปมากๆแล้ว) สิ่งที่เคยมองถึงสังคมดนตรีคลาสสิกในบ้านเราที่เน้นเล่นกันเองฟังกันเองเปลี่ยนไป มันทำให้เข้าใจความเป็นดนตรีคลาสสิกมากขึ้น เหมือนปลดล็อกหลายสิ่งหลายอย่างที่อยู่ในหัวออกมาเต็มไปหมด มองในสิ่งที่เคยมองต่างไปจากเดิม พอเรากลับไปฟังใหม่แม้แต่ผลงานเดิมก็รู้สึกไม่เหมือนเดิมอีก เราคิดว่า "มันน่าจะแบบนั้น" "มันน่าจะแบบนี้สิ" "เราอยากได้แบบนั้น" "ทำไมถึงเป็นแบบนั้น" เราหาเหตุผลให้คิดตามในสิ่งที่ดนตรีดำเนินไปไม่ว่าจะเป็นคีตกวีหรือนักดนตรีเอง เราตั้งใจฟังมากกว่าเดิมกว่าที่เคยถึงแม้ว่าสิ่งที่ผมเขียนไป (หรือแม้แต่เขียนบทความทำคลิปวิจารณ์ออกไปเป็นจำนวนมาก) คงไม่ถึงกลุ่มคนที่แม้แต่จะน้อยที่สุดแล้วบางทีอาจจะนำมาซึ้งผลเสียด้วยซ้ำ แต่การทำสิ่งเหล่านี้มันดีที่ว่ามันที่ทำให้เราเข้าใจตัวเองและมองดนตรีคลาสสิกที่แตกต่างจากนักดนตรีคลาสสิกไทย และกล้าที่จะเปลี่ยนแปลงกล้าที่จะนำเสนออะไรใหม่ๆให้วงการไม่ทางตรงหรือทางอ้อมได้ วงการดนตรีดนตรีคลาสสิกในไทยแคบกว่าที่ผมคิดเอาไว้แต่ไม่คิดว่าจะเล็กเกินไปถ้าผู้ฟังมีสิ่งที่ตอบแทนนักดนตรีเหล่านั้นเหมือนกัน ...
    Show more Show less
    2 hrs and 3 mins