Het door leerlingen activeren van hun voorkennis, het maken van aantekeningen, het stellen van doelen, het bijhouden van een planning en het checken of je iets wel begrijpt. Het zijn stuk voor stuk elementen die volgens onderwijsonderzoek zorgen voor betere leerprestaties. Met andere woorden: de strategieën voor zelfregulerend leren zijn van supergroot belang. En toch lijkt het erop dat lijkt het er op dat zelfregulerend leren in het Nederlands onderwijs nog nietde aandacht krijgt die het verdient.
Patrick Sins, lector Vernieuwingsonderwijs bij Thomas More Hogeschool in Rotterdam, heeft op 3 oktober tijdens het Kunskapsskolan Community Event in Utrecht een keynote speech verzorgd met de titel ‘Baas over je eigen leren, dat moet je leren’. Daar vertelde hij zo'n 550 onderwijsprofessionals van Nederlandse Kunskapsskolan Partnerscholen waarom en hoe zij meer aandacht aan zelfregulerende vaardigheden kunnen besteden in hun onderwijs, zodat leerlingen vaardiger worden in leren. Schoolpraat maakte van de gelegenheid gebruik om Patrick voor de microfoon te trekken. Samen met Ineke Vermeulen, beleidsadviseur op de Casimirschool, pedagogiek docent, teamleider LevelUp en leraaronderzoeker bij Thomas More Hogeschool in Rotterdam en Madeleine Zwart, schoolleider van het Van Kinsbergen college in Elburg en de nieuwe co-host van de Schoolpraat podcast serie.

Giving students the opportunity to learn at their own level and pace. Enabling teachers to give each student the attention he/she needs. Setting challenging learning goals and clear criteria for students. Kunskapsskolan EDucation is like putting together a puzzle: every piece has to be in the right place. With coaching and having high expectations as central elements.
Mats Barlow has been a Kunskapsskolan professional from the very beginning. With over 20 years of experience, including as principal at a Kunskapsskolan school in Örebro, Sweden. On October 3rd, Mats delivered a keynote address on the subject of having high expectations during the Kunskapsskolan Community Event in the Dutch city of Utrecht. With some 500 educational professionals from Dutch Kunskapsskolan Partner-schools in the audience. Schoolpraat took the opportunity to talk to Mats. Together with Annemiek Jonker, Trainer/coach at Kunskapsskolan Netherlands and trauma therapist, and Madeleine Zwart, school leader of Van Kinsbergen college and the new co-host of the Schoolpraat podcast series.
This Schoolpraat episode is part of a series of three, recorded during the Kunskapsskolan Community Event 2024 held in October. The other two – about ‘Baas over je eigen leren, dat moet je leren’ and ‘See the Good’ – will be published shortly.

Vandaag deel drie van het drieluik op basis van de literatuurstudie: over ‘het belang van anders organiseren’. Ontdek in deze Schoolpraat hoe anders organiseren bijdraagt aan sterker leerling-eigenaarschap. Leer hoe innovatieve aanpakken zoals co-teaching en dynamische roostering maken dat onderwijsteams hun ambitie om de regie van leerlingen over hun leerproces te vergroten helpt waar te maken. We bespreken concrete voorbeelden en best practices uit wetenschappelijk onderzoek en de praktijk. Luister mee en ontdek hoe scholen eigenaarschap kunnen bevorderen door het onderwijs op een vernieuwende manier te organiseren. Met Nicolette van Halem, Assistant Professor bij het Research Institute of Child Development and Education van de Universiteit van Amsterdam, Femke Geijsel, academic director en geassocieerd hoogleraar transformatief onderwijsleiderschap bij TIAS School for Business and Society in Utrecht en Richard Gerding, directeur van de locaties van het Dr. Nassau College in Norg en in Aa en Hunze.

Vandaag deel twee van het drieluik op basis van de literatuurstudie: Samenhangend Leerlinggericht Onderwijs voor Sterker Leerling-Eigenaarschap. Deze Schoolpraat gaat in op de praktische toepassing van wetenschappelijke inzichten en biedt concrete strategieën om eigenaarschap in de klas te bevorderen. Ontdek hoe verschillende vormen van leerling-eigenaarschap bijdragen aan gepersonaliseerd onderwijs. Leer over 'daadkrachtig eigenaarschap' en 'authentiek eigenaarschap' en hoe deze vormen de ontwikkeling van leerlingen kunnen versterken. In gesprek met Nicolette van Halem, Assistant Professor bij het Research Institute of Child Development and Education van de Universiteit van Amsterdam, Christa de Graauw, een ervaren trainer en KED Expert bij Kunskapsskolan en René de Waard, leerjaar coördinator en expert coaching bij MY college in Spijkenisse.

Vandaag deel 1 van het Schoolpraat drieluik op basis van het literatuuronderzoek Samenhangend Leerlinggericht Onderwijs voor Sterker Leerling-Eigenaarschap. Over Dynamisch reguleren. Ontdek hoe dynamisch reguleren in gepersonaliseerd onderwijs leerlingen in staat stelt de regie over hun leerproces te nemen. Deze aflevering duikt in de delicate, cruciale, uitdagende én beslissende overgang van externe naar interne regulatie en benadrukt hoe op maat gemaakte onderwijsaanpakken de autonomie en betrokkenheid van leerlingen bevorderen. Sluit je aan om praktische strategieën te verkennen die het eigenaarschap van leerlingen versterken en de cruciale rol van docenten in dit transformatieve proces. Luister mee en krijg inzichten uit baanbrekend onderzoek en praktijkvoorbeelden, ontworpen om onderwijsprofessionals te helpen leerlingen beter voor te bereiden op toekomstige uitdagingen. In gesprek met Nicolette van Halem, Assistant Professor bij het Research Institute of Child Development and Education van de Universiteit van Amsterdam, Bram Paulissen, tot voor kort teamleider bij 2College Ruivenmavo in Berkel-Enschot, nu transitie adviseur binnen OMO en Joep van de Wouw, expert docent bij 2College Cobbenhagenlyceum in Tilburg.

Een traditionele top-down doorvertaling van organisatiebeleid naar HR-beleid leidt - zo blijkt uit onderzoek - vaak tot een afnemende waarde en uitkomst van HR en het functioneren van personeel. Dus wordt gepleit voor een meer gelijkwaardige benadering van HR. In de onderwijscontext betekent dit co-creatie rond de vraag: hoe zorg je dat HR zodanig aansluit op de onderwijsdoelen van een school, dat het faciliteert om docenten in hun kracht te laten werken? Hoe geef je de afstemming tussen de verschillende lagen in de organisatie goed vorm, met een cruciale rol voor teamleiders?

Hoor in deze Schoolpraat hoe het zit uit de mond van Dr. Jeske van Beurden, personeelswetenschapper en universitair docent bij de afdeling Human Resource Studies van de Universiteit van Tilburg en Leo van ‘t Spijker, lid algemene directie Portus scholengroep (onderdeel van CVO Rotterdam) en tevens projectleider VO/MBO Werven matchen en opleiden in de Onderwijsregio Rotterdam en Joni Heijboer, directeur Focus Beroepsacademie en OZHW Groen College in Barendrecht.

De docent. Hoe kijken wij daarnaar? Hoe kijken docenten naar zichzelf? Welk perspectief zien zij? Onderzoek verwijst naar ‘spanning op de lijn’. Denk aan het proces van student naar docent: de overstap van ‘fouten maken moet’ naar de nadruk op ‘fouten voorkomen’. Aan het ondersteunen van en aandacht geven aan de leerlingen, waarbij docenten problemen mee naar huis nemen. Aan het verschil in onderwijsopvatting tussen docenten en de schoolleiding. Bovendien: uitstekende docenten haken af omdat het loopbaan-perspectief ontbreekt. En zij-instromers dreigen uit te vallen omdat zij zich – vergeleken met de wereld waaruit zij afkomstig zijn - eenzaam voelen in het beroep. En dat allemaal terwijl leerlingen juist warm worden van gemotiveerde en gecommitteerde docenten en het in de kern zo’n mooi vak is.

In deze Schoolpraat duiken we – als onderdeel van een serie gesprekken aan met vooraanstaande wetenschappers én onderwijsprofessionals uit de praktijk – de diepte in. Hebben we het over eigenaarschap, betekenisgeving, levenslang leren, deskundigheid, agency, ondernemerszin en onderlinge samenwerking. Met Prof. Dr. Douwe Beijaard, emeritus-hoogleraar van de Eindhoven School of Education, Kees Elsinga, voorzitter College van Bestuur bij Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle & Regio, en Madeleine Zwart, directeur van het Van Kinsbergen college in Elburg.

Het lerarentekort zet de kwaliteit van het onderwijs onder druk. De docent is immers in sterke mate bepalend voor de leerprestaties van leerlingen. Maar, hoe keer je deze trend? Jan van Tartwijk is Hoogleraar Sociale Wetenschappen Educatie en Pedagogiek binnen de faculteit Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Utrecht. Hij kijkt in dit verband naar de expertise-ontwikkeling van docenten en hun effectiviteit/efficiëntie. En trekt een parallel met de positie van een behandelend arts. Want die wordt in de praktijk omringd door andere professionals die - als team - de expertise hebben én leveren om de gewenste kwaliteit te realiseren. Is dit een denkrichting die je ook in het Nederlands onderwijs kunt toepassen? En als dat zo is, wat zijn daarvan de consequenties? Plus: wat weten wij eigenlijk over de expertise-ontwikkeling van docenten?

In deze Schoolpraat – als onderdeel van een serie gesprekken aan met vooraanstaande wetenschappers én onderwijsprofessionals uit de praktijk – gaan we op onderzoek uit. Met Jan van Tartwijk zelf, Lian Derks - directeur 2College Ruivenmavo in Berkel-Enschot, en Duco Adema - bestuurder van de Amsterdamse Ceder Groep.