Met Marry, de vrouw van Leen, en oncologisch chirurg Schelto Kruijff.

Op zijn sterfbed benadrukt Leen een indringende boodschap aan Evelyn. “Ik zou zo graag ook de optie hebben gehoord: niets doen.” Leen heeft darmkanker. Samen met zijn vrouw Marry blikken Leen en Evelyn (huisarts i.o.) terug op zijn ziekte, de aanpak van de zorg, en hoe een andere benadering meer leven aan zijn dagen had kunnen toevoegen.

Het is een prachtig gesprek, en Leen is bereid om het niet alleen met Evelyn te delen, maar met al haar collega-zorgverleners middels de podcast. Helaas haalt de tijd hem in en verzwakt hij te snel; ze spreken daarom af dat Marry het gesprek van hem zal overnemen in de podcast met Judith en Evelyn.

Vervolgens reizen Judith en Evelyn van de woonkamer in Gouda naar de podcaststudio in Utrecht. Daar deelt professor Schelto Kruijff zijn perspectief en ervaringen op het Niets Doen. Als oncologisch chirurg komt hij dagelijks vergelijkbare situaties tegen. “Artsen leren om probleemgericht te werken en tot actie over te gaan. Maar actieve behandeling is niet altijd de juiste behandeling.”

Deze podcast belicht de kracht van Niets Doen van verschillende kanten, en geeft inzichten in hoe wij als zorgprofessionals de kwaliteit van zorg met deze optie kunnen verbeteren. Toevallig geeft dat ook nog eens milieuwinst. Maar bovenal kunnen we zo zinvollere, passendere en waardevollere zorg leveren aan patiënten.

De Groene Zorg Podcast is een samenwerking tussen de Groene Zorg Alliantie en Medisch Contact. Elke aflevering belichten duurzaamheidsexpert Judith de Bree en arts Evelyn Brakema een nieuw thema binnen de duurzame zorg.

Shownotes:

• De Groene Zorg Alliantie:
  www.groenezorgalliantie.nl
• Oratie Schelto Kruijff: https://www.rug.nl/about-ug/latest-news/events/inauguration/2024/0119-kruijff
• Sander de Hosson|“Leven toevoegen aan de dagen”: https://libris.nl/singeluitgeverijen/a/sander-de-hosson--els-quaegebeur/leven-toevoegen-aan-de-dagen/501500183

De R-ladder van circulariteit, zie o.a.het boek Groene Planeet, Groene Zorg (Hoofdstuk 4 Circulaire Zorg) of beluister onze eerdere podcast aflevering: Circulare zorg

Huisarts Elise Tromp deelt de ervaringen die zij opdeed bij stichting Groen Pensioen.

Ze legt de complexiteit van ons pensioensysteem simpel uit en vertelt hoe ze ontdekte welke invloed we als zorgprofessionals kunnen uitoefenen. Bijna alle zorgpensioenfondsen beleggen nog in fossiel, en dat bedreigt de gezondheid van planeet en mens. Hoe kun je hierin sturen?

Colin Tissen, adviseur bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW), vult aan hoe PFZW mede dankzij milieubewuste zorgprofessionals besloot om grotendeels uit fossiel te stappen.

De Groene Tip van deze aflevering komt vanuit een andere grote financiële speler in de zorg: de zorgverzekeraars. Wil je verduurzamen maar loop je tegen financiële drempels op? Mathijs Romme, expert duurzame zorg bij Zorgverzekeraars Nederland, helpt je met zijn tips op weg.

Shownotes:

• De Groene Zorg Alliantie: www.groenezorgalliantie.nl
• Stichting Groen Pensioen: https://www.groen-pensioen.nl/
• De Eerlijke Geld Wijzer: https://eerlijkegeldwijzer.nl/pensioenwijzer/scoreoverzicht/
• Aflevering van Pointer Fossiele belegingen: https://pointer.kro-ncrv.nl/hoe-vies-is-jouw-pensioen
• The Lancet 2022: https://www.thelancet.com/article/S0140-6736(22)01540-9/fulltext

Weer een kersverse aflevering van de Groene Zorg Podcast. Huisarts in opleiding Evelyn Brakema en duurzaamheidsexpert Judith de Bree van de Groene Zorg Alliantie spreken Karina Nolte, expert duurzame infectiepreventie, en Andreas Voss, hoogleraar microbiologie en infectiebeheersing.

In de praktijk lijkt het soms een duivels dilemma: kies je voor infectiepreventie of voor duurzaamheid? Karina en Andreas laten zien dat infectiepreventie juist hand in hand gaat met duurzaamheid. Wel zijn er belangrijke do’s-and-don’ts. Je hoort ze in deze aflevering van de Groene Zorg Podcast.

Shownotes:

• De Groene Zorg Alliantie: www.groenezorgalliantie.nl
• Medisch Contact: Medisch Contact
• Green Team infectiepreventie website: https://vhig.nl/vereniging-voor-hygiene-infectiepreventie-in-de-gezondheidszorg/greenteam/ &
• Green Team infectiepreventie LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/green-team-vhig/
• Handreiking tool: https://vhig.nl/vereniging-voor-hygiene-infectiepreventie-in-de-gezondheidszorg/greenteam/
• Richtlijncyclus: https://sri-richtlijnen.nl/over-sri/methodologie
• Filmpje Maria Koijck: https://youtu.be/ajneXFJ1k2I?feature=shared

‘Ze zijn met meer dan tweehonderdduizend – de grootste beroepsgroep in de zorg. Elke dag gaan er miljoenen spullen door hun handen…’

Deze aflevering gaat over de enorme groene slagkracht van verpleegkundigen!

Of je nu zelf verpleegkundige bent of met verpleegkundigen samenwerkt: met deze aflevering krijg je zin om de handen ineen te slaan om te verduurzamen! Evelyn Brakema en Judith de Bree (de Groene Zorg Alliantie) spreken Yolanda Stil. Als bestuurder van De Duurzame Verpleegkundige kent Yolanda de groene uitdagingen van verpleegkundigen binnen en buiten het ziekenhuis, van care tot cure.
Bevlogen neemt ze ons mee in het afgelopen (eerste) jaar van De Duurzame Verpleegkundige. Ze deelt slimme ideeën en beschrijft daarbij valkuilen en praktische tips. Zo bespaarden verpleegkundigen in het St. Antonius 18.000 euro materiaalkosten en 260 verpleegkundige uren met één simpel duurzaamheidsinitiatief. Ook steekt Yolanda een hart onder de riem van zorgprofessionals die denken dat ze te klein zijn om iets te veranderen!

De Groene Tip is van Natasja Balm, wijkverpleegkundige in Zoetermeer. Haar tip scheelt niet alleen CO2, maar ook kostbare tijd van verpleegkundigen.

Shownotes:

• De Groene Zorg Alliantie: www.groenezorgalliantie.nl
• Medisch Contact: www.medischcontact.nl
• De Duurzame Verpleegkundige: www.deduurzameverpleegkundige.nl
• TVZ verpleegkundigen en wetenschapstijdschrift: www.tvznext.nl
• Tijdschrift voor verzorgenden TVV: www.tvvtotaal.nl

Klimaatrechtvaardigheid: wat is het eigenlijk? Hoe verhoudt het zich tot gezondheid en zorg? Wat is eigenlijk rechtvaardig? Vooral wanneer we het hebben over de oorzaken van klimaatvervuiling. Moeten vervuilers betalen? Op dit moment lijkt het er eerder op dat de vervuiler de regels bepaalt. En dat is precies wat we moeten veranderen! Dus: hoe komen we van ‘de vervuiler bepaalt’ naar ‘de vervuiler betaalt’?

Huisarts i.o. Evelyn Brakema en duurzaamheidsexpert Judith de Bree spreken Joyce Browne, associate professor in global health & epidemiology. We duiken dieper in klimaatrechtvaardigheid en onze gezondheid(szorg).

‘Als we erkennen dat de oorzaken van klimaatverandering oneerlijk verdeeld zijn, evenals de gevolgen die verschillende mensen en gemeenschappen ondervinden en hun vermogen om zich hiertegen te beschermen of aan te passen, dan moeten we ons constant afvragen: is dit wel eerlijk?’

Joyce introduceert vier essentiële pijlers voor het beoordelen van klimaatrechtvaardigheid:

1. Tijd: eerlijkheid zowel in de historie als de toekomst.
2. Plaats: tussen wijken of juist voorbij landsgrenzen.
3. Soort: eerlijkheid richting andere soorten dan de mens.
4. Proces: eerlijkheid van de regels en procedures.

In het tweede deel van de podcast vertelt Joyce over de handige checklist die iedere zorgprofessional, beleidsmaker en bestuurder naast beslissingen kan leggen: Generatietoets, Rechtvaardig, Overtuigend, Ecologisch, Noodzakelijk.Oftewel: GROEN.

De groene tip komt deze aflevering van Juliette Mattijsen, arts en lid van het bestuur van de Groene Zorg Alliantie. Als we het over klimaatrechtvaardigheid hebben, dan kun je bijna niet om haar heen. Haar boodschap: Geef een stem aan de groepen die het hardst geraakt worden. ‘Niets over ons, zonder ons.’

Luister mee en laat ons weten wat je denkt!

Shownotes:

• De Groene Zorg Alliantie: www.groenezorgalliantie.nl
• Medisch Contact
• Planetary Health HUB: https://www.planetaryhealthhub.nl/
• GROEN Generatietoets, Rechtvaardig, Overtuigend, Ecologisch, Noodzakelijk

In aflevering 2 van de Groene Zorg Podcast spreken Evelyn Brakema en Judith de Bree met Frank Willem Jansen, onder meer gepensioneerd gynaecoloog en voorzitter van de Groene OK en Medical Data.

Utopie of dystopie? Frank Willem spreekt over de toepassing van technologie in de zorg. Zowel over de risico’s als de kansen. Daarbij vraagt hij zich af: is meer techniek ook wel duurzamer?

De groene tip van deze aflevering is van Egid van Bree, onderzoeker aan het LUMC naar duurzame zorg en bestuurslid van de Groene Zorg Alliantie. ‘Zet bijlages op een drive, en stuur een link, dat scheelt 'opslagdata' en daarmee uitstoot van CO2!’

Shownotes:

• De Groene Zorg Alliantie: www.groenezorgalliantie.nl
• Medisch Contact:Medisch Contact
• LCA - Leidraad https://richtlijnendatabase.nl/uploaded/docs/Duurzaamheid_-_Deel_A_-_Methodologische_handreiking_DEF.pdf?u=1bTnRs
• DeGrowth betekenis: https://ontgroei.degrowth.net/about-degrowth/
• Groene planeet, groene zorg:https://www.bsl.nl/shop/groene-zorg-groene-planeet-9789036830201

Gerard van der Steenhoven, voormalig hoofddirecteur van het KNMI en voormalig decaan bij de faculteit technische natuurwetenschappen van de Universiteit Twente, neemt je mee in de recente KNMI-klimaatscenario’s - de internationale IPCC-scenario's over ‘de Noordpool' vertaald naar de Nederlandse situatie en de gevolgen voor onze Gezondheid(szorg).

‘De gezondheidszorg staat voor een enorme uitdaging om vier grote dingen die samenkomen – te duur, te weinig handen, te veel CO2-uitstoot en meer patiënten – in één keer te proberen op te lossen. Dit kunnen we alleen door samen te werken aan een systeemverandering. Daarbij zeg ik altijd: elk CO2-molecuul is er één te veel, elke positieve verandering telt!’, aldus Gerard.

De duurzame tip van Laurens Severijn Hondema, arts maatschappij + gezondheid en lid van het Green Team van de GGD Amsterdam: ‘Doe mee aan de jaarlijkse ‘Wip-de-tegel-actie’ om je omgeving en woning bestendiger te maken tegen de extremere weersomstandigheden.’

Shownotes:

• KNMI klimaat scenario’s: knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/knmi23klimaatscenario-s
• Club van Rome 1972: historiek.net/club-van-rome-grenzen-aan-de-groei-1972/80577/
• Nature Climate Change, Climate migration myths: nature.com/articles/s41558-019-0633-3
• De Groene Zorg Alliantie: groenezorgalliantie.nl

Een special is de start van seizoen 2! We bespreken de highlights van ons boek: Groene planeet, groene zorg.

Juliet: “Een maatschappelijke verandering is nooit alleen vanuit de politiek gestart, het is juist door de actieve burgers die de huidige stand niet meer accepteren”

In deze aflevering nemen we je in vogelvlucht mee door het boek. Ook hoor je de ervaringen van de redactie tijdens het ontwikkelen. Een toevoeging aan het verhaal!

De podcast is in de studio bij BSL opgenomen met als host Laura van Elst, journalist bij Zorgvisie en Skipper. Laura is in gesprek met de redactie van ons boek: psychiater Jurjen Luykx, intensivist Diederik Gommers en uit onze eigen stuurgroep geneeskundestudent Juliette Matthijssen en Evelyn Brakema huisarts in opleiding.De redactie vertegenwoordigt ook de ruim 30 experts die mede auteur zijn van dit boek.

Het verduurzamen van de zorg lijkt een overweldigend en complex thema. Toch kan elke zorgprofessional, bestuurder, onderzoeker en beleidsmaker het verschil maken en een beweging starten.

De podcast is de Groene Zorg Alliantie en de redactie samen met uitgeverij BSL.

Shownotes:

• Het boek is te bestellen op: BSL-webshop
• De Groene Zorg Alliantie: www.groenezorgalliantie.nl
• RIVM: Zorg en Klimaat
• VWS: Green Deal Duurzame Zorg 3.0